De Boomvalk is in Nederland een zeldzame soort en staat op de 'Rode Lijst Vogels' als 'kwetsbaar' ^[1]. Er broeden hier nog maar 450 - 700 paartjes ^[2]. Dat aantal neemt jaarlijks matig af ^[1].

Een Nederlander die overwintert in Afrika

Voor dat broeden komen de meeste Nederlandse Boomvalken elke zomer naar hun geboortegrond terug. In het najaar trekken zij - net als de zwaluwen en hun andere prooivogeltjes - naar Afrika. Daar overwinteren ze hoofdzakelijk in de regio Angola, Zambia, Namibië, Botswana en Zimbabwe. Het is dan de regentijd en dus goed toeven door de overvloed aan vliegende termieten, sprinkhanen en libellen en dus ook van veel kleine vogels, als kwikstaart, pieper en zwaluw. Zij kunnen daar dus kiezen uit een rijk en gevarieerd menu, terwijl het in Nederland voor hen hongerlijden zou zijn.

Een boekje open doen

Mijn veelvuldige bezoeken aan broedende Boomvalken, inspireerde mij tot het maken van Vogelalbum 9. Dat is online te lezen via deze link ^[3].

Nesten in de Haagse regio door de jaren heen:

• Al sinds de eerste melding in 1939 is er - met tussenposen - sprake van (mogelijke) broedgevallen in de regio Haaglanden ^[4].
• In 2005 werden de ervaringen met een "stadsnest" in Den Haag in De Takkeling beschreven ^[4a]. 
• In 2013 ontdekten wij zelf twee bezette Boomvalknesten in Den Haag, waarvan een in het stadsdeel Scheveningen.
• In 2014 waren het er weer twee, een in stadsdeel Escamp en een in het stadsdeel Scheveningen.
• In 2015 zelf vier ^[5]. 
  1. stadsdeel Escamp
  2. stadsdeel Loosduinen
  3. stadsdeel Haagse Hout
  4. stadsdeel Scheveningen
• Aanvankelijk werden er in 2016 vijf koppels gesignaleerd in Den Haag ^[6]. Er werden uiteindelijk drie bezette nesten gevonden en gevolgd. Zie de latere publicatie in De Takkeling ^[7]. Uit het eerste nest vlogen twee gezonde jongen uit; het tweede mislukte waarschijnlijk en hoe het met het derde afliep, vertelt het verhaal niet.
• In 2017 heb ik één Haags nest kunnen volgen. Dat zat op het terrein van het Rode Kruis-ziekenhuis (stadsdeel Segbroek). Of er dat jaar nog andere regionale nesten waren, is niet geopenbaard. Waarschijnlijk nog drie, waarvan één in Mariahoeve ^[9].
• In 2018 waren er minstens vier Haagse nesten ^[9].
• In 2019 worden er in de regio vijf ^[10] tot zes nesten gemeld. Dit zijn ze:
  1. stadsdeel Segbroek
  2. stadsdeel Escamp
  3. stadsdeel Haagse Hout
  4. Voorschoten - Starrenburger Polder
  5. Wassenaar - Ommedijksche Polder
  6. Zoetermeer - Voorweg
• In 2020 gaat het in Segbroek jammerlijk mis. Het mannetje wordt onthoofd aangetroffen ^[11] onder zijn rustboom. Einde broedpoging! Ook in Voorschoten, Wassenaar en Zoetermeer geen broedsucces. Alleen in stadsdeel Haagse Hout en achteraf bezien waarschijnlijk ook in Escamp. Een wat mager jaar dus. (Zie ook dit filmpje ^[12].)
• In 2021 gebeurt er niets meer in de Segbroek. Volgens de "valkenmaatjes" Koetze/Izaaks zouden er in Den Haag toch totaal vier broedparen actief zijn geweest. Zij gaan dat - volgens Koetze - onthullen in De Takkeling 2021/3, het blad van de Werkgroep Roofvogels Nederland.
  Ik heb weet van zes geslaagde broedgevallen in een wat ruimer genomen regio (waarvan alleen de eerste twee dus waarschijnlijk in de telling van Koetze/Izaaks zitten):
  1. een in stadsdeel Haagse Hout met drie uitgevlogen jongen, waarvan er eenje later is gesneuveld;
  2. een in stadsdeel Escamp met tenminste twee uitgevlogen jongen;
  3. een in een woonwijk in Voorschoten met één uitgevlogen jong;
  4. een in de volkstuintjes in Leiden-Noord;
  5. een in het Bioscience Park in Leiden met drie uitgevlogen jongen;
  6. en tenslotte een in de in Oegstgeest met twee uitgevlogen jongen.

Hieronder de links naar nog meer foto's en naar allerhande wetenswaardigheden over deze soort.