Het was afgelopen zaterdag een domper voor de Koninklijke Marine en voor scheepbouwer Damen toen de nieuwe hybride sleepboot Noordzee vlak voor de eerste binnenkomst zelf gesleept moest worden. Alle media, inclusief Marineschepen.nl, berichtten over stroomuitval. De Noordzee kampte echter niet met een stroomstoring, maar er was ironisch genoeg juist een probleem met de brandstoftoevoer. Dat zeggen de marine en Damen tegenover Marineschepen.nl.
De Noordzee loopt een haven in de Middellandse Zee binnen. (Foto: Koninklijke Marine)
Voor LTZ2OC Herman Schooljan stond vanochtend op zijn eerste werkdag na het overvaren van de sleepboot een telefonisch interview met Marineschepen.nl op het programma. Schooljan is normaal gesproken Hoofd Nautische Dienst in de marinehaven in Den Helder, maar was als zeeofficier toegevoegd aan de ophaalbemanning van de nieuwe sleepboot.
Herman Schooljan en zijn team werden afgelopen zaterdagochtend in het zicht van de Helderse haven geconfronteerd met een storing aan boord van hun sleepboot Noordzee. Na een reis van dik 3700 zeemijlen (7.000 km) zonder noemenswaardige problemen, vielen plotseling alle systemen uit. "Een blackout," zegt Schooljan. "We kregen de voortstuwing niet meer aan de lijn en we dreven langzaam naar de kust. Normaal zou je het anker eruit gooien, maar we hadden ook problemen met het hydraulieksysteem, waardoor we de ankerketting zomaar weer uit het water zouden kunnen halen."
LTZ2OC Herman Schooljan op de brug van de Noordzee. (Foto: Koninklijke Marine)
De bemanning begon direct met storingzoeken, maar dat verliep niet zo snel omdat zowel het schip als het besturingssysteem voor iedereen nieuw was. "In onze huidige sleepboten zit bijna geen software," zegt Schooljan, "maar in de boten van de Noordzeeklasse juist heel veel. Dat was wennen. We hadden natuurlijk wel de proefvaarten gedaan, maar daar kom je ook niet elke mogelijke situatie tegen."
Na enige tijd proberen om de voortstuwing weer aan de lijn te krijgen, werd toch besloten om de havensleepdienst van Den Helder te vragen om assistentie. Tijdens die sleep werd het euvel ontdekt.
Het had niets met de elektriciteit te maken, want de sleepboot voer op dat moment niet op elektriciteit. De accu's zijn niet bedoeld voor lange stukken varen en worden vooral gebruikt voor het hotelbedrijf: koken, verlichting, etc. Er was sprake van een ouderwets brandstofprobleem: de filters van de brandstofleidingen waren verstopt geraakt.
Het probleem werd opgelost en de Noordzee kon zelfstandig de Nieuwe Haven binnenvaren.
Hybride
Het nieuws rond de hybride sleepboot met stroomuitval was toen echter al de wereld in. Van RTL Nieuws tot het Reformatorisch Dagblad, tot Marineschepen.nl; iedereen sprak -en grapte- over elektriciteitsproblemen. Voor Damen in Gorinchem was het allerminst grappig. Want hoewel het bedrijf al 120 van dit type sleepboten heeft verkocht, is de hybride variant van de marine pas de derde sleepboot. Geen goede reclame. Het bedrijf wilde direct weten wat er aan de hand was.
Roel van Eijle, eindverantwoordelijke voor de verkoop van de sleepboten aan de marine, sprak vanochtend met Marineschepen.nl over het voorval. "We zijn inmiddels wat verder met de analyse en zoals het er nu naar uitziet waren de brandstoffilters verstopt. Er is natuurlijk tijdens de lange reis wat brandstof ingenomen en je moet altijd maar afwachten of de kwaliteit van de brandstof goed is. Het werd niet veroorzaakt door een elektriciteitsprobleem."
Opluchting
Voor de bemanning was het in ieder geval een opluchting toen de voortstuwing weer terug was. "Ja," zegt Schooljan "het nare is dat je 3700 mijl goed aflegt en dan krijg je dit op het laatste stukje van de reis. Dus het was wel prettig dat we de boot toch zelf konden binnenvaren en afmeren."
Eerder tijdens de reis was er wel een keer een stroomstoring geweest doordat er bij het schakelen tussen varen op diesel en elektriciteit iets mis was gegaan, maar daardoor is de boot nooit stil komen te liggen.
Het enige dat de Noordzee tijdens de reis wist af te remmen, was het slechte weer bij de kust van Portugal. Na een lange reis, die begon op 25 januari, via de Donau, Zwarte Zee en Bosporus, koos de bemanning van de Noordzee voor de meest noordelijke route via Griekenland. De boot voer door het Kanaal van Korinthe en dat was een unieke ervaring.
De reis ging verder via de Straat van Messina en er volgden tussenstops in Palermo (Italië) en Malaga (Spanje). "Na de Straat van Gibraltar hebben we twee dagen in Porto moeten schuilen voor het slechte weer op de Atlantische Oceaan. De golven waren zo hoog dat ze boven de brug uitkwamen, dus was het niet wenselijk om verder te gaan. Toen we weer vertrokken was het nog steeds slecht weer, maar we wilden op een gunstig moment tussen twee depressies door de Golf van Biskaje oversteken, om daar niet met een klein bootje in ellendig weer te belanden. Een storm zouden we wel doorstaan, maar je moet ook een beetje normaal kunnen leven aan boord. Ook met het oog op veiligheid."
De Noordzee door het Kanaal van Korinthe, het ruim 6 kilometer lange kanaal met 70 meter hoge rotswanden aan de noordoostkant van de Griekse Peloponnesos. (Foto: Koninklijke Marine)
Twee andere bemanningen
Nu de Noordzee in Den Helder is, wordt de sleepboot gebruikt om de andere bemanningen op te leiden. De eerste bemanning moest daar nog voor naar Roemenië. Die kosten worden nu uitgespaard. Wel worden de twee andere boten van de Noordzeeklasse, de Waddenzee en Zuiderzee, door andere bemanningen opgehaald. Zo kan iedereen intensief kennis maken met de nieuwe boten.
Voor dergelijke kleine sleepboten is zo'n reis overigens niet zo bijzonder, volgens Damen worden met deze sleepboten ook sleepreizen naar Afrika gemaakt. Daarom is het transporteren van de drie sleepboten als deklading op een groot schip nooit een optie geweest. En dan had het personeeel van de havensleepdienst een dergelijk avontuurlijke reis moeten missen, die toch een beetje terug doet denken aan een ver verleden toen marinesleepboten in de Oost en de West als zelfstandige eenheden gigantische afstanden moesten afleggen.
